Geld en God (1)

Het is al eens geteld. Eén op de zeven uitspraken van Jezus gaat over geld. Dus als je 20 eeuwen geleden één van Jezus’ volgelingen zou zijn geweest, dan ging het één dag in de week over je geld. Geen wonder dat veel mensen afhaakten natuurlijk. Ik bedoel: zijn wonderen waren leuk, zijn verhalen inspirerend, maar hij moet het niet steeds over mijn geld hebben, hoor…’

Niet alleen vandaag de dag – met dank aan het onderzoek van Joris Luyendijk – , ook 2000 jaar geleden draaide de wereld (en de macht) om geld. Geld was zelfs een ‘godheid’, hij werd in en buiten Israël de Mammon genoemd. Nog steeds is geld een religie, misschien wel de grootste ter wereld. Rabbi Jezus kent de aantrekkingskracht van het grote geld, en waarschuwt zijn volgelingen daarom voor een dubbelleven: ‘Jullie kunnen niet God dienen en de Mammon.’

De aanbidding van de geldgod Mammon

Niet vies

Jezus was geen zweverig type en dus niet vies van geld. Niet dat hij zelf veel had (misschien wel jarenlang niks, hij en zijn leerlingen werden verzorgd, Lucas 8 vers 2), maar hij sprak er dus wel veel over. Juist de spannende en veelzeggende verbinding tussen geloof, geld en het goede leven vindt hij boeiend. Hij weet wat wij ergens allemaal wel weten, en vooral voelen: Kom aan ons geld, en je komt aan onszelf.

Als het om geld gaat, valt Jezus een verschil op tussen gelovigen en niet-gelovigen. Hij zegt aan het eind van een verhaal: ‘De kinderen van deze wereld gaan slimmer met elkaar om dan de kinderen van het licht.’ In dat verhaal vertelt Jezus hoe een corrupte beheerder zijn toekomst veilig probeert te stellen, als hij van zijn baas te horen heeft gekregen dat hij wordt ontslagen. Die beheerder bezoekt drie schuldenaars van zijn baas, verkleint van alledrie de schuld, om er zo voor te zorgen dat hij in een goed daglicht blijft staan, en daardoor misschien na zijn ontslag snel elders aan de bak komt.

Zijn baas prijst de beheerder om deze manier van doen. Hierna doet Jezus bovenstaande uitspraak over de ‘kinderen van deze wereld’ en de ‘kinderen van het licht’. Ik vind het altijd boeiend als een gelovige (en helemaal als het Jezus zelf is) iets positiefs over niet-gelovigen zegt, en niet steeds zijn eigen ‘clubje gelovigen’ beschermt of afzet tegen de grote, boze, slechte wereld.

Maak vrienden met je geld

Jezus gaat (in eerste instantie) niet in op de corruptie. Ook velt hij geen oordeel over de verrassende goedkeuring van die baas. Je zou toch verwachten dat die baas ontzettend kwaad op zijn beheerder wordt. Maar daar gaat het Jezus nu even niet om. Het gaat hem om die slimheid. Die waardeert hij. Dat je in God gelooft of nog gaat geloven wil niet zeggen dat je naïef door het leven gaat. Jezus gaat mee met die corrupte beheerder. ‘Ook ik zeg jullie: ‘Maak vrienden met behulp van de valse mammon, dan zullen jullie worden opgenomen in de eeuwige tenten wanneer de mammon er niet meer is.’

Geld: geen ultiem doel maar handig middel

Maak vrienden met je geld, zegt Jezus. O ja, voor de helderheid, hij zegt niet: ‘Wórd vrienden met je geld.’ ;-)
Geld is geen doel op zich, wel een handig middel om anderen voor je te winnen. Het is volgens Jezus ook een tijdelijk middel. Er komt een tijd dat ‘de mammon er niet meer is’. Tot die tijd is het belangrijk wat onze relatie met ons geld en onze rijkdom is. Volgens Jezus heeft onze omgang met ons geld zelfs gevolgen voor de eeuwigheid. Het kenmerkt Jezus. Hij kijkt niet naar de waarde van ons banksaldo, hij kijkt naar hoeveel waarde wij zelf aan dat banksaldo hechten. God heeft onszelf en ons hart altijd al veel interessanter gevonden dan ons geld.

Vragen

1. Wanneer heb jij voor het laatst iets handigs of slims met je geld gedaan (om vrienden te maken)?
2. Is geld voor jou een middel of is het een doel op zich?
3. Wat vind je van de manier waarop Jezus dit verhaal toepast? Past het bij je beeld van Jezus of van de God die hij zijn Vader noemt?
4. Hoe wij met ons geld omgaan heeft gevolgen voor de eeuwigheid, als we Jezus’ uitspraak serieus nemen. Wat vind je daarvan? Vind je dat terecht? Kun je misschien bedenken waarom Jezus dat zo zegt?

Meer weten over hoe je met geld kunt omgaan? Kijk dan eens bij de online cursus ‘Genieten van je geld’.